Sağlıklı bir uyku neden gereklidir?

Uyku, vücudumuzun dinlendiği, tazelendiği önemli bir onarım sürecidir. Yaşamımızın üçte birini uyuyarak geçiririz. Yetişkinler için normal uyku süresi, kişiden kişiye değişmekle birlikte ortalama 6 ile 8 saat arasında değişmektedir. Bazı insanlar bu süreden daha kısa, bazıları ise daha uzun bir süre uyuma ihtiyacı duyabilirler. Bu durum genetik olarak belirlenmektedir. Yaşlılar ise genellikle daha erken yatıp erken kalkma eğilimindedirler. Gelişen teknoloji ile birlikte insanlar uykuya yeteri kadar zaman ayırmamakta ve az uyumaktadır. Oysa sağlıklı bir yaşam için sağlıklı bir uyku vazgeçilmezdir. Uzun süreli uykusuzluk ya da düzensiz uyku çeşitli zihinsel ve fiziksel sorunları da beraberinde getirir, gün içinde performans kaybına yol açar.

Uyku bozuklukları sık görülür mü?

Seksenin üzerinde uyku bozukluğu bulunmaktadır. İnsanların yaklaşık yarısı hayatlarının bir döneminde bir uyku sorunundan yakınmaktadır. Nitekim artan obezite nedeniyle uyku apne sendromu başta olmak üzere pek çok uyku bozukluğu daha sık görülmektedir. Uyku bozukluklarına bağlı sabah yorgun uyanma ve gündüz aşırı uyuklama, yüksek sesle horlama, uykuda nefes durması, diş gıcırdatma, uyurgezerlik, uykuda konuşma bunlardan yalnızca bazılarıdır. Yatağa girip saatlerce uyuyamama, gece uyanıp tekrar uykuya dalamama veya sabah çok erken kalkma ile seyreden uykusuzluk (insomnia) da çok sık karşılaşılan diğer bir sorundur.

Uyku apne sendromu nedir? Hangi yakınmalar görülür?

Yapılan çalışmalarda yetişkin erkeklerin %17, kadınların %6’sınde uyku apnesi olduğu bildirilmektedir. Özellikle 40-65 yaşları arasında ve erkeklerde sıktır. Yaşla birlikte görülme sıklığı artmaktadır. Uyku apne hastalarında gece boyunca yakınlarının tanımladığı nefes durmaları (apne) görülür. Uykudan boğularak uyanma, gürültülü horlama, nefes durmaları nedeniyle kalitesiz uyku uyuma ve sabahları yorgun uyanma, yanı sıra gündüz aşırı uyku hali sık olması saptanan diğer yakınmalardır. Gündüz uyuklamaları nedeniyle ev, iş ve trafik kazası yapma riskleri 2-3 kat fazladır. Uyku apne hastaları çoğu kez horladığının ve nefesinin durduğunun farkında olmadığı için doktora başvurmaz veya geç başvururlar.

Uyku apne sendromunun olumsuz sonuçları var mıdır?

Uyku apne hastalarının yarısından fazlasında yüksek tansiyon olduğu bilinmektedir. Özellikle üç tansiyon ilacı kullanımına karşın kan basıncı yüksekliği ile seyreden dirençli hipertansiyon durumu varsa mutlaka uyku apne sendromu araştırılmalıdır. Bu hastalarda kalp yetmezliği, koroner arter hastalığı, kalp krizi, ritim bozukluğu ve inme riski yüksektir. Ayrıca kan lipidlerinde artış, şeker hastalığı ve insülin direnci de sıktır. Uyku apnesinin en kötü sonucu ise uyku sırasında ölüm görülebilmesidir.

Uyku apne sendromu tanısı nasıl konur?

Başta uyku apne sendromu olmak üzere pek çok uyku bozukluğu tanısı için polisomnografi denilen uyku testi yapılması gerekmektedir. Uyku testi, hastanın bir gece uyku laboratuvarında yatırılarak uykusunun değerlendirildiği bir tetkiktir. Gece boyunca uykuda hastanın vücuduna ait pek çok biyolojik sinyal bilgisayara kaydedilir ve bu kayıtlar incelenerek uyku hastalıklarının tanısı konabilir.

Dünya Uyku Günü nedir?

Dünya Uyku Tıbbı Derneği tarafından 2008 yılından bu yana tüm dünyada Mart ayında Dünya Uyku Günü etkinlikleri yapılmaktadır. Sağlıklı bir uykunun önemine ve başta uyku apne sendromu olmak üzere uyku bozukluklarına dikkat çekmek amaçlanmaktadır. Bu yıl da 17 Mart 2017 tarihinde "Huzurlu uyu, hayatına değer kat" sloganı ile çeşitli etkinlikler düzenlenecektir.

Türk Toraks Derneği,

Ülkemizde solunum sistemi sağlığını geliştirmeyi amaçlayan bir dernektir. Uyanıkken yaşanan solunum sorunları yanı sıra uykudaki solunum sorunları da derneğimizin ilgi alanındadır. Derneğimiz kurulduktan kısa bir süre sonra oluşturulan Uyku Bozuklukları Çalışma Grubu ile hekimlerin uyku hastalıkları konusunda eğitiminde öncü rol üstlenmiş, hastaların eğitilmesi konusunda da rol almıştır.

Ülkemizde halkın ve sağlık çalışanlarının uyku bozuklukları konusunda yeterli bilgileri olmaması nedeniyle tanı koyma ve tedaviye başlamada belirgin gecikmeler olmaktadır. Bu nedenle, Dünya Uyku Gününde "Huzurlu uyu, hayatına değer kat" sloganıyla tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de uyku bozuklukları konusunda farkındalık yaratmak, halkı bilinçlendirmek ve kamuoyu oluşturmak hedeflenmiştir. Bu amaçla, 17 Mart 2017 tarihinde hastaları bilgilendirme toplantıları yapılacak, Türk Toraks Derneği Uyku Bozuklukları Çalışma Grubu tarafından hazırlanmış olan halk bilgilendirme kitapçıkları dağıtılacak ve basına görsel ve yazılı açıklamalar yapılacaktır.